Kobylice, zaginiony pomnik poległych w I wojnie światowej.

Kobylicki pomnik poległych w I wojnie światowej usytuowany był w centralnym punkcie wsi, obok krzyża dziękczynnego przy głównej drodze.
Pomnik był wysoki, ogrodzony żywopłotem z bramką wejściową. Wydzielona przestrzeń memoratywna była stosunkowo duża, tworząc ustronne spokojne miejsce.

Wykonany z jednego bloku kamiennego obelisk o nieregularnym zwężającym się ku górze kształcie, zwieńczony dwuspadowym ścięciem posadowiony był na podstawie umieszczonej na wysokiej masywnej podmurówce.

Kobylice na mapie z lat 30 XX wieku. Strzałka wskazuje oznaczony pomnik.

W dolnej części obelisku znajdowało się wydzielone pole na którym wypisane (prawdopodobnie wykute) były nazwiska poległych w dwóch rzędach po 14 linii. Łącznie na pomniku było umieszczonych ok. 30 nazwisk (na podstawie wyglądu ze zdjęcia). Nad nimi znajdowały się detale w postaci wiązanki laurowej, a w górnej części Krzyża Żelaznego. Prawdopodobnie wiązanka i krzyż były wykonane z metalu.
Nie znamy daty postawienia pomnika.

Kobylice, widok ogólny pozostałości pomnika i krzyż dziękczynny. Widok z google street view z 2012 roku.

Do dzisiaj zachowały się niewyraźne grafiki dzięki którym możemy wyrobić sobie wyobrażenie o ogólnym wyglądzie pomnika.
Na ich podstawie możemy przyjąć, że cały pomnik, a więc obelisk wraz z podstawą miał ok. 2 metrów wysokości, a betonowa podmurówka ok. 50 cm wysokości.

Kobylice, pomnik poległych, fragment starej pocztówki, lata 30 XX wieku.

               W trakcie II wojny światowej nie dopisywano na pomniku kolejnych poległych, ale gdy do wsi docierała informacja o śmierci żołnierza wywodzącego się z Kobylic to przy pomniku odprawiano uroczystość.
Jak wynika z relacji mieszkańców Kobylic pomnik po wojnie leżał przewrócony.
Jak już wcześniej pisałem w innym tekście przewrócenie pomnika było najprostszą próbą ratowania go przed likwidacją. To w sumie w tamtym czasie była jedyna możliwość usunięcia pomnika z widoku i liczenia, że pochłonie go roślinność i nikt się o niego nie upomni, a kiedyś być może będzie można go ponownie postawić. Niestety w tym przypadku tak się nie stało.

Kobylice, pomnik poległych, foto z Oberschlesien im Bild, 1935, nr 37

                      W 1964 roku podjęto próbę usunięcia pomnika. Kilku mężczyzn, którzy przyjechali traktorem z dwoma przyczepami, usiłowało podnieść pomnik z ziemi i przy pomocy lin załadować go na jedną z przyczep. Nie dali jednak razy, pomnik był za ciężki. Pozostawili go więc na miejscu.
Po ok. dwóch tygodniach pomnik zniknął. Okazało się, że został skutecznie załadowany przy drugiej próbie na przyczepę i wywieziony do Koźla i tam wrzucony do obniżenia terenu, które wymagało zasypania i utworzenia nasypu pod nowo budowaną drogę. Była to druga droga między mostami na kozielskiej wyspie.
Po pomniku pozostała podmurówka, którą też próbowano usunąć. Ostatecznie jej fragmenty, gruzy, leżą w trawie przypominając gdzie w Kobylicach był pomnik poległych.

Miejsce nadal pozostaje w pamięci mieszkańców Kobylic, ktoś stawia tam znicze.
P. S.
Lista pochodzących z Kobylic uczestników I wojny światowej pod zdjęciem.

Kobylice, pozostałości pomnika poległych. Foto z 2017 roku.

 

Polegli.
Na chwilę obecną nie mam ustaleń czy gdziekolwiek przetrwały zapisy informujące o żołnierzach wywodzących się z Kobylicc poległych w I wojnie światowej.
Dlatego sporządziłem poniższy wykaz.

Spis powstał w oparciu o opublikowane w internecie Verlustlisten 1. Weltkrieg – pochodzące z lat 20 XX wieku „Niemieckie listy ofiar I wojny światowej”.
Niestety nie jest do końca pełnym i jednoznacznym dokumentem.
Jego nieczytelność w niektórych miejscach, skróty określeń bez ich wytłumaczenia, zatarcie druku, poprawki nanoszone ołówkiem czy skreślenia nie pozwalają ocenić wielu danych.
Ponieważ spis zawiera tylko dane rannych, poległych, zaginionych czy pozostających w niewoli nie dowiemy się z niego jaka była rzeczywista ilość osób (mieszkańców danej miejscowości) biorących udział w wojnie.
Spis ten może jednak być pomocny w próbie odtworzenia zaginionych danych.

Objaśnienia:

daty po nazwisku  np. 1915-07-09 nie oznaczają daty zdarzenia (zgonu itd.)
daty z kropkami np. 5.12.  – nie są przeze mnie (jak na razie) rozszyfrowane, wpisuję je w ślad za spisem
w niektórych przypadkach jest podana data stwierdzenia śmierci, jest ona wpisana za informacją o statusie żołnierza, często były to decyzje sądu w oparciu o ustalenia
Skróty niezrozumiałe i nieczytelne oznaczyłem (?)
Nieczytelne części nazwisk, litery są ujęte w nawias tak jak w spisie.

W niektórych przypadkach podane były daty urodzenia, są one ujęte przy nazwisku.
Pełna data z kropkami za informacją np.  zmarł od ran 14.12.16 prawdopodobnie oznacza datę zdarzenia/ stwierdzenia.
Pisownia nazwisk jest dokładnym odzwierciedleniem pisowni ze spisu.

Klasyfikacja:
Ogólnie przyjmowano, że poza zmarłymi w spisie, osoby uznane za zaginione też z czasem wliczano do zmarłych, podobnie z pozostałymi „w niewoli”. 
Nie mamy jednak informacji czy osoby te w późniejszym czasie nie wróciły do domu. A takie przypadki zdarzały się często.

 

Kobylice

Bartsch Karl                 1916-08-08, zaginiony

Bartsch Leo                 1917-11-01, 30.9. zaginiony

Bartsch Paul                 1914-09-29, ranny
                                  1918-05-22, 13.3. lekko ranny

Bernais Josef                1916-05-01, ciężko ranny
                                   1917-09-04, 1.3. , lekko ranny

Biadacz Johann              1917-12-20, 23.10., lekko ranny

Borszcz Franz               1915-10-20, lekko ranny
                                   1918-04-22, 17.9., lekko ranny
                                   1918-09-03, 17.9., lekko ranny

Bugiel Josef ur. 11.1.1897,  1917-03-08, lekko ranny

Buks Anton                 1915-02-25, lekko ranny
                                 1916-08-07, zaginiony

Buks Johann               1914-12-15, lekko ranny
                                 1915-12-02, poległ

Burgiel Josef               1918-04-08, 11.1., ciężko ranny

Dembonczyk Leo         1917-09-19, 12.4. ciężko ranny

Dembonczyk Richard   1918-05-17, 10.7. poległ

Franck Josef               1915-11-26, zaginiony

Franck Nikod.             1915-06-07, ciężko ranny

Franeck Peter             1915-10-28, lekko ranny

Galonska Edmuns       1915-11-03, lekko ranny

Glombik Johann          1916-04-19, lekko ranny
                                 1916-08-30, zaginiony

Golenia Josef              1915-09-01, zaginiony

Gonschior Adolf           1915-10-21, lekko ranny

Habura Karl                 1918-09-28, 12.2., lekko ranny
                                  1918-05-24, 12.2., lekko ranny

Jakubczyk Florian ur. 2.5.1890,  1917-05-25, lekko ranny

Jakubzyk Siegmund             1915-05-22, zaginiony

Janik Johann                       1915-07-14, poległ

J(a)kub(c)zyk Karl               1915-06-07, ciężko ranny

Josch Josef ur. 13.1.1884          1919-01-30, zaginiony

Josch Sigismund ur. 5.5.1894,    1915-10-07, lekko ranny
                                         1917-02-23 lekko ranny
1919-02-20, w niewoli

Konietzny Franz                   1915-10-23, poległ

Konietzny Johann                 1916-08-11, lekko ranny

Kopietz Johann                    1915-11-05, zaginiony

Kraiczyk Anton                1916-08-01, ciężko ranny

Kubka Adolf                    1917-11-26, 29.12., w niewoli

Kuczera Paul                   1917-10-31, 1.10. ciężko ranny
                                     1918-09-26, 1.10. zmarł od ran

Kupka Adolf                    1916-11-01, lekko ranny

Kutschera Paul                1918-10-10, 26.7. zaginiony

Lischka Johann                1915-04-08, zaginiony

Makulla Felix                   1916-01-06, lekko ranny
1916-08-02, zaginiony

Maletzki Anton                1914-11-21 lekko ranny
1916-06-13, lekko ranny

Maletzki Franz                 1917-12-20, 1.10. zaginiony

Maletzky Johann              1916-09-23, zaginiony

Mansfeld Franz                1915-07-16, poległ

Mihatsch Paul ur. 2.5.1897,    1917-06-30, zaginiony

Mikolaiczyk Johann           1915-10-18, zaginiony
                                      1915-01-26, poległ

Mikolaiczyk Josef              1915-01-07, lekko ranny

Mikolaiczyk Paul               1915-10-28, poległ

Mischollek Peter               1915-03-05, zaginiony

Moik Franz                      1917-12-22, 17.4. ciężko ranny

Moik Josef                       1917-11-28, zaginiony
1918-07-15, zaginiony

Mokawietz Karl                  1918-08-08, 10.5. lekko ranny

Nester Georg                     1916-08-07 lekko ranny
1916-11-23, poległ

Nester Josef                       1915-07-14, lekko ranny
1918-09-12, 18.3. ciężko ranny

Niewisch Josef                   1915-10-08, ciężko ranny
                                        1916-11-14, lekko ranny
1917-11-29, 23.11. lekko ranny

Philippczyk Karl ur.11.2.1896,   1917-07-28, poległ

Piontek Anton                   1916-07-25, ciężko ranny
1916-09-09, lekko ranny

Pollok Anton                      1915-10-06, lekko ranny

Prokscha Josef ur. 15.6.1885,    1916-07-01, ranny
1917-07-23, lekko ranny

Rypalla Johann                   1915-01-09, ciężko ranny

Schaffarczyk Adolf ur. 13.10.1895,   1917-08-20, poległ

Schaffarczyk Anton                  1914-09-29, ranny
1915-06-17, lekko ranny

Schaffarczyk Franz ur. 17.10.1882,    1916-08-08, lekko ranny
1917-01-04, zmarł od ran

Schaffarczyk Julius                   1915-10-30, ciężko ranny

Schaffarzik Karl                        1916-10-03, zmarł od ran

Schalla Adolf                            1915-11-13, poważnie ranny
                                              1918-06-24, 13.8. lekko ranny

Stephan Emanuel                     1918-05-24, 25.3. poległ

Stetter Ignatz ur. 31.1.1889           1917-05-10, zaginiony

Urbaischik Aloys                       1918-11-05, 29.5. zaginiony

Urbanczyk Leo                          1916-04-06, ciężko ranny

Urbanczyk Paul                         1916-12-05, zmarł od ran

Walla Hubert                             1917-09-08, 4.11. lekko ranny

Walla Johann                            1918-05-21, 28.7. ciężko ranny

Wichofski Max                           1915-11-26, lekko ranny

Wiehofsky Anton                       1918-06-15, 16.5 lekko ranny

Wiehofsky Eduard                     1916-08-09, zaginiony

Wiehowski Paul                         1915-10-11, lekko ranny
1916-05-13, lekko ranny

 

 

 

One Comment on “Kobylice, zaginiony pomnik poległych w I wojnie światowej.”

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *