W Dobrosławicach ustawiony był w centralnym punkcie wsi pomnik poległych w I wojnie światowej.
Do dzisiaj jedyny znany nam wizerunek pomnika zachował się na starej pocztówce z okresu międzywojennego dostępnej w internecie.
Na jego podstawie, oraz na podstawie relacji mieszkańców Dobrosławic możemy określić, że
miał wydzieloną przestrzeń memoratywną otoczoną niskim płotem z tyłu obsadzoną zielenią.
Pomnik był w kształcie pionowego, strzelistego obelisku z wnęką z nieustaloną zawartością – wnęka kapliczkowa, lub wnęka z tablicą z nazwiskami poległych – ustawionego na szerszej podstawie.
Składał się z czterech elementów:
– podstawy,
– części cokołu z napisem,
– najdłuższej części z wnęką i
– części zwieńczającej.
Zwieńczony bryłą w kształcie piramidy ze zdobieniami.
Detale nieczytelne.
Na dolnym elemencie napis w języku niemieckim:
„Gevidmet von Der Gemeinde Dobroslawitz”
Umieszczony na murowanej podstawie z dwoma schodkami.
W latach 60 tych XX wieku pomnik został zdemontowany przez nieznane w Dobrosławicach osoby.
Było to kilku mężczyzn, którzy przyjechali traktorem z przyczepą, owinęli pomnik pasami i załadowali wszystkie elementy na przyczepę, a następnie wywieźli w nieustalonym kierunku. Wszystko odbyło się w biały dzień w obecności mieszkańców Dobrosławic.
W 2004 roku jeden z elementów pomnika, ten z napisem, znaleziono 2 metry pod ziemią w trakcie prac budowlanych w rejonie Bierawy.
Mieszkańcy ustawili odzyskany element w centralnym punkcie wsi, ale nie w tym samym miejscu w którym stał gdyż w międzyczasie dokonano zmian urbanistycznych w centrum miejscowości.
Odzyskany element ma kształt ośmiokąta wpisanego w kwadrat o podstawie 70 cm x 70 cm i wysokości ok. 40 cm
W oparciu o te wymiary możemy przyjąć, że cały pomnik (bez schodków) miał wysokość ok. 180 cm, a schodki kolejne ok. 30 cm.
Polegli.
Na chwilę obecną nie mam ustaleń czy gdziekolwiek przetrwały zapisy informujące o żołnierzach wywodzących się z Dobrosławic poległych w I wojnie światowej.
Dlatego sporządziłem poniższy wykaz.
Spis powstał w oparciu o opublikowane w internecie Verlustlisten 1. Weltkrieg – pochodzące z lat 20 XX wieku „Niemieckie listy ofiar I wojny światowej”.
Niestety nie jest do końca pełnym i jednoznacznym dokumentem.
Jego nieczytelność w niektórych miejscach, skróty określeń bez ich wytłumaczenia, zatarcie druku, poprawki nanoszone ołówkiem czy skreślenia nie pozwalają ocenić wielu danych.
Ponieważ spis zawiera tylko dane rannych, poległych, zaginionych czy pozostających w niewoli nie dowiemy się z niego jaka była rzeczywista ilość osób (mieszkańców danej miejscowości) biorących udział w wojnie.
Spis ten może jednak być pomocny w próbie odtworzenia zaginionych danych.
Objaśnienia:
daty po nazwisku np. 1915-07-09 nie oznaczają daty zdarzenia (zgonu itd.)
daty z kropkami np. 5.12. – nie są przeze mnie (jak na razie) rozszyfrowane, wpisuję je w ślad za spisem
w niektórych przypadkach jest podana data stwierdzenia śmierci, jest ona wpisana za informacją o statusie żołnierza, często były to decyzje sądu w oparciu o ustalenia
Skróty niezrozumiałe i nieczytelne oznaczyłem (?)
Nieczytelne części nazwisk, litery są ujęte w nawias tak jak w spisie.
W niektórych przypadkach podane były daty urodzenia, są one ujęte przy nazwisku.
Pełna data z kropkami za informacją np. zmarł od ran 14.12.16 prawdopodobnie oznacza datę zdarzenia/ stwierdzenia.
Pisownia nazwisk jest dokładnym odzwierciedleniem pisowni ze spisu.
Klasyfikacja:
Ogólnie przyjmowano, że poza zmarłymi w spisie, osoby uznane za zaginione też z czasem wliczano do zmarłych, podobnie z pozostałymi „w niewoli”.
Nie mamy jednak informacji czy osoby te w późniejszym czasie nie wróciły do domu. A takie przypadki zdarzały się często.
Dobrosławice – odnotowani uczestnicy I wojny światowej.
Arndt Andreas – 1915-07-09 – w niewoli
Barton Hermann – 1916-08-16 – zaginiony
– 1916-09-26 – nadal zaginiony, w niewoli
Barton Hugo – 1915-10-21 – ciężko ranny
Barton Josef – 1918-11-01 – lekko ranny
Barton Josef – 1918-01-09, 13.7. – zgon
Barton Kornelius – 1914-12-10 – poległ
Barton Wilhelm – 1918-05-23 – ranny
Barton Wilhelm – 1916-06-10 – ranny
Barylla Max – 1915-10-16 – poległ
Braune Ferdinand – 1918-01-22, 22.8., – ranny 13.11.14
Cebula Eduard – 1915-06-02 – lekko ranny
– 1915-11-08 – ciężko ranny
– 1916-06-22 – poległ
Cebulla Hilarius ur. 12.1.1898 – 1917-07-19 – ciężko ranny
Cyranek Karl – 1918-11-16, 12.3. – zaginiony
Czech Johann ur. 12.5.1889 – 1916-09-04 – lekko ranny
– 1916-12-22 – zaginiony
– 1918-02-19, 12.5.,13.9. – nie w niewoli, ale zaginiony
Dzierzok Franz ur. 1.7.1891 – 1917-01-13 – ranny 5.2.15
– 1917-06-26 – (Nachtr. Gem. (?))
Fesser Iwan – 1919-08-09 – zmarł od ran 31.10.1918
Fiegler Armand – 1917-12-05 – 27.10. – zaginiony
Fitzon Josef – 1918-05-01 – 5.3. – lekko ranny,
– 1918-09-19 – 5.3. – ciężko ranny
Frank Karl ur. 23.9.1899 – 1919-01-31 – zaginiony
Friebner Karl – 1918-08-10 – lekko ranny
Gaflina Robert – 1915-09-24 – zmarł od ran
Garling Robert – 1918-04-02 – zmarł od ran
Grella Theodor – 1918-11-08 – zaginiony
Janosch Alois – 1916-04-19 – ciężko ranny
Janusch Alois – 1916-08-30 – ciężko ranny
Kandsziora Alfons – 1914-10-18 – zaginiony
Kandziora Aloys – 1914-12-10 – poległ
Kandziora Daniel – 1918-05-18 – 15.5. – lekko ranny,
– 1918-11-01 -15.5. – ciężko ranny
Kandziora Josef ur. 22.7.1897 – 1916-12-14 – ciężko ranny
Kandziorra Daniel ur. 15.5.1896 – 1917-06-13 – lekko ranny
Konietzny Maximilian – 1916-08-17 – zaginiony
– 1916-10-25 – zaginiony
Koszella Ignatz – 1915-12-27 – lekko ranny
Lachetta August ur. 17.3.1897 – 1917-01-23 – lekko ranny, – 1918-12-09 – zaginiony
Lachetta Georg – 1915-11-08 – lekko ranny
Lachetta Heinrich – 1915-07-15 – poległ
Lachetta Josef ur. 27.9.1890 – 1918-12-12 – zaginiony
Lachetta Paul – 1918-05-22 – 17.4. poległ
Mende Alois – 1916-08-23 – lekko ranny
Mende Amand ur. 13.2.1886 – 1915-08-27 – ciężko ranny
– 1917-05-30 – ranny
– 1918-09-11 – 13.2. –poległ
Palupski Leo – 1914-12-22 – zaginiony,
– 1915-01-05 – zaginiony, ranny
Palupski Richard – 1915-11-12 – zaginiony
Paspiech Alois – 1915-08-06 – lekko ranny
Pendzialeck Josef ur.27.3.1897 – 1919-08-20 – zaginiony 18.9.18
Pendzialek Emanuel – 1915-03-12 – ranny
– 1918-10-24 – poległ
Pendzialek Josef – 1918-11-07 – zaginiony
Pendzialek Paul – 1918-10-11 – 18.10.- lekko ranny
Penzialek Felix ur. 14.11.1887 – 1917-02-24 – zmarł w niewoli
Penzialek (nie Pendzialek) Felix ur. 14.11.1887 – 1917-01-16 -nadal zaginiony w niewoli
Pieruschka Theodor ur. 7.2.1883 – 1919-02-19 – lekko ranny
Pixa Florian – 1917-10-31 – lekko ranny,
– 1918-04-30 – lekko ranny,
– 1918-07-16 – lekko ranny
Pospiech Alois ur. 10.10.1890 – 1917-02-17 – lekko ranny
Pospiech Max ur. 9.10.1882 – 1917-08-08 – w niewoli
– 1918-08-20 – w niewoli
Scheja Florian ur. 4.5.1886 – 1914 -12 -31 – zaginiony
– 1915-04-26 – zaginiony ciężko ranny
– 1917-06-02 – zmarł w niewoli 13.5.1916
Schyra Johann – 1916-08-11 – poległ
Sikora Paul – 1916-09-16 – lekko ranny
Skoruppa Anton – 1916-06-13 – zaginiony
Skoruppa Leonhard – 1916-04-19 – zaginiony
Soika Hilarius – 1918-05-16 – ciężko ranny
Soika Klemens – 1918-06-07 – ciężko ranny
Stein Alfons ur. 19.8.1899 – 1918-11-06 – zaginiony, – 1919-09-02 – w niewoli
Stroka August – 1918-09-25 – ciężko ranny
Stroka Karl – 1916-10-27 – lekko ranny
Tietz Theodor – 1918-11-08 – zmarł w wyniku choroby w Berlinie 17.10.1917r.
Winkler Alois – 1917-09-18 lekko ranny,
– 1918-07-02 lekko ranny
