Obecny Plac Rady Europy w Kędzierzynie-Koźlu to kolejne kozielskie miejsce ze swoją powojenną historią.
To tu po przejściu frontu w 1945 r. znajdował się pierwszy na terenie obecnego Kędzierzyna-Koźla cmentarz żołnierzy radzieckich. Jedynym, jaki znam, dokumentem dotyczącym tego cmentarza jest spisany w dniu 05.09.1945r. „Akt” przekazania cmentarza władzom lokalnym, w tym przypadku przedstawicielom kozielskiego starostwa i magistratu.
Z treści dokumentu wynika, że w dniu 05.09.1945r.
przedstawiciele Starostwa Kozielskiego w osobach Jana Osmana i Jana Majgiera oraz przedstawiciel magistratu Mikołaj Martiuk przejęli od radzieckiego oficera – młodszego lejtnanta Szaszyna – przedstawiciela Gospodarczej Bazy nr 3 „oficerski cmentarz znajdujący się w Koźlu”.
W momencie przejęcia cmentarz całkowicie odpowiadał rozkazowi I Ukr. Fr. a więc posiadał
„żelazne ogrodzenie na żelaznych słupach z cmentarnymi pomnikami i napisami na nich. Ogrodzonych 108 mogił ocementowanych. Na każdej mogile znajduje się marmurowy pomnik z zaznaczeniem daty śmierci pochowanego i nazwiska. Podłoga czyli chodniki na całym cmentarzu cementowa. Ogrodzenie pomalowane na kolor ciemnoniebieski. Na każdej mogile posadzono kwiaty”.
Dokument sporządzono w języku rosyjskim. W Archiwum Państwowym w Opolu zachował się odpis wykonany w języku polskim na niemieckiej maszynie do pisania (o czym świadczy brak polskiej czcionki i używanie ukośnika to wykonania polskiego „ł”). Gdzie znajduje się oryginał dokumentu możemy się domyślać.
Nie wiem ile było w rzeczywistości mogił żołnierzy na cmentarzu radzieckim w Koźlu. W latach pięćdziesiątych XX wieku szczątki żołnierzy zostały ekshumowane z tego miejsca i przeniesione na duży Cmentarz Żołnierzy Armii Radzieckiej w Kędzierzynie.
Teren po kozielskim cmentarzu wyrównano i ustawiono tu na wiele lat pomnik nawiązujący do wdzięczności żołnierzom radzieckim za wyzwolenie.
Tzw. gwiazda została rozebrana dopiero na początku lat dziewięćdziesiątych, ale to już inna historia.
